KIYI KUMULLARI VE FAUNA

Kıyı kumullarında, deniz kaplumbağaları dışında fauna araştırmaları yok denecek kadar az. Kıyı kumullarında yapılan tespit edebildiğimiz 1.718 yayından deniz kaplumbağalarındaki araştırmalar hariç ancak 13’ü kıyı kumullarındaki hayvanlar ile ilgili. Kıyı kumullarındaki deniz kaplumbağaları konusunda ise 200’ün üzerinde yayın yapılmış.

Mevcut 13 yayının 5’i kuşlar ve 1’er tanesi böcekler, memeliler, eklembacaklılar, yengeçler ve mikrofauna ile ilgili.Kıyı kumullarında yapılan fauna araştırmalarının 5’er tanesi Akdeniz ve Marmara, 2 tanesi Karadeniz ve 1 tanesi Ege bölgesinde yapılmıştır.

Kumulların faunası konusunda yayın yapan 44 Türk araştırıcı var.

Bu konuda en çok yayın yapanlar; Uysal, İ. (3), Karabacak, E., Kelkit, A., Özcan, H., Sümer, A. ve Tosunoğlu, M. 2’şer yayın yapmışlardır.

Kıyı kumullarında yapılan fauna araştırmalarının en eskileri 1994 yılında Uygun, N. ve arkadaşlarının ve 1998 yılında Alten ve arkadaşının yaptığı yayınlardır.

Yapılan yayınların 6’sı proje, 2’si süreli yayınlarda, 2’si çeşitli toplantılarda, 1’i tez, 1’i rapor ve 1’i yayındır.

Kıyı kumullarında fauna araştırmaları ile ilgili yayınlar:

1.    ALTEN, B. & AYDEMİR, G. – 1998 – Birds of Belek – BETUYAB yay.; 127 s.

2.    AYDIN, G. & KAZAK, C. – 2007 - Çukurova deltası (Adana) biyotoplarında böceklerin farklı insan aktivitelerine biyolojik gösterge olarak kullanılma olanakları - Türk. Entomol. Derg.: 31 (2): 111-128.

3.    DİKER, E. & DİKER, H. - 2008  - Ağaçlandırılan Akyatan kumul sahasında gelişen memeli faunası - 19. Ulusal Biyoloji Kongresi: 606-607.

4.    KARABACAK, E. - 2008 - Kavak deltası (Saros körfezi) flora ve avifaunası özellikleri, halofit-toprak ilişkisi ve kıyı kumul değişiminin uzaktan algılama ve CBS ile haritalanması - TÜBİTAK 105Y128 nolu proje. Ankara.

5.    KARAYTUG, S. & SAK, S. – 2005 - Karadeniz'in sığlık ve gel-git zon ve kumlu sahil habitatlarında yaşayan Harpacticoid (Crustacea, Copepoda) kopepodların sistematiği – TÜBİTAK, TBAG-1962 nolu proje: 210 s.

6.    KAYIKÇI, S., SÖNMEZ, B. & ATAHAN, A. -2014- Samandağ kıyı kumullarının güncel durumu raporu - Antakya Doğa Sanat ve Turizm Derneği & Samandağ Çevre Koruma ve Turizm Derneği: 53 s.

7.    MERİÇ, E., KEREY, E., TUNOĞLU, C., AVŞAR, N. & ÖNAL, B. Ç. – 2000 - Yeşilçay (Ağva-KD İstanbul) yöresi geç kuvaterner istiflerin mikrofaunası ve sedimantolojisi - Jeoloji Bülteni, 43 (2).

8.    ÖZCAN, H., UYSAL, İ., TOSUNOĞLU, M., SÜMER, A., ERGİNAL, A. E., KELKİT, A., EKİNCİ, H., KARABACAK, E., ERDOĞAN, İ. & SEVİM, İ. - 2008 - Kavak deltası (Saros körfezi) flora ve avifaunası  özellikleri, halofit-toprak ilişkisi ve kıyı kumul değişiminin uzaktan algılama ve CBS  ile haritalanması – TÜBİTAK, ÇAYDAG 105Y128 projesi: 405 s.

9.    ÖZCAN, H., AKBULAK, C.,KELKİT, A., TOSUNOĞLU, M. & UYSAL, İ. - 2009 - Kavak deltası (Saros körfezi) flora ve avifaunası  özellikleri, halofit-toprak ilişkisi ve kıyı kumul değişiminin uzaktan algılama ve CBS  ile haritalanması - TÜBİTAK Projesi, No: 105Y128.

10.    SÜMER, A. & UYSAL, İ. – 2008 - Kavak deltası (Saros körfezi) flora ve avifaunası özellikleri, halofit-toprak ilişkisi ve kıyı kumul değişiminin uzaktan algılama ve CBS ile haritalanması – TÜBİTAK projesi

11.    UYGUN, N., DİNÇ, U., ŞEKEROĞLU, E., YEĞİNGİL, İ., UZUN, G., KORNOSOR, S., DÜZENLI, A., GÜLTEKİN, E., ŞENOL, S., BIÇICI, M., UYGUR, F. N., YÜCEL, M., TÜRKMEN., N., ÇAKAN, H. & SİREL, B. -1994 - Göksu deltası’nın biyolojik zenginliğinin (flora ve fauna) tespiti ile ekolojik peyzaj ve optimal arazi kullanım planlaması - Çevre Bakanlığı, Özel Çevre Kurumu Başkanlığı, Proje no:09.G.92/03: 357 s.

12.    YILMAZ, C. - 2005 - Sarıkum gölü ekosistemi (Sinop) – 5. Türkiye Kuvaterner Sempozyumu Bildiriler Kitabı, İTÜ Avrasya Yerbilimleri Ens. yay.: 219-226.

13.    YILMAZ, Ö. – 2016 - İztuzu plajı (Dalyan, Muğla)’ndayaşayan hayalet yengeç Ocypodw cursor (Linnaeus, 1758)’un bazı bölgesel ekolojiközellikleri ile turizm baskısı ve deniz kaplumbağası Caretta caretta  (Linnaeus, 1758) ile ilişkilerinin araştırılması - Muğla Sıtkı Koçman Üniv., Fen Bil. Ens., Doktora Tezi: 146 s.

Kıyı kumullarında faunaaraştırmaları yapan Türkler:
 
1.    Akbulak, C.
2.    Alten, B.
3.    Atahan, A.
4.    Avşar, N.
5.    Aydemir, G.
6.    Aydın, G.
7.    Bıçıcı, M.
8.    Çakan, H.
9.    Diker, E.
10.    Diker, H.
11.    Dinç, U.
12.    Düzenli, A.
13.    Ekinci, H.
14.    Erdoğan, İ.
15.    Erginal, A. E.
16.    Gültekin, E.
17.    Karabacak, E.   2
18.    Karaytug, S.
19.    Kayıkçı, S.
20.    Kazak, C.
21.    Kelkit, A.   2
22.    Kerey, E.
23.    Kornosor, S.
24.    Meriç, E.
25.    Önal, B. Ç.
26.    Özcan, H.   2
27.    Sak, S.
28.    Sevim, İ.
29.    Sirel, B.
30.    Sönmez, B.
31.    Sümer, A.   2
32.    Şekeroğlu, E.
33.    Şenol, S.
34.    Tosunoğlu, M.   2
35.    Tunoğlu, C.
36.    Türkmen, N.
37.    Uygun, N.
38.    Uygur, F. N.
39.    Uysal, İ.   3
40.    Uzun, G.
41.    Yeğingil, İ.
42.    Yılmaz, C.
43.    Yılmaz, Ö.
44.    Yücel, M.