Prof.Dr.Turhan USLU

Prof.Dr.Turhan USLU

Mail: turhanuslu@gmail.com

TÜRKİYE KIYI EKOSİSTEMLERİ

  1. KARASAL EKOSİSTEMLER (Terrestrial Ecosystems)

 

  1. DOĞAL KARASAL EKOSİSTEMLER (Natural Terrestrial Ecosystems)

 

  1. AKDENİZ TİPİ ÇALILIKLAR (Mediterranean Type Shrublands)

 

  1. Akdeniz Step(Mediterranean Steppe) - Akdeniz orman  maki  frigana akdeniz step dikenli ve zehirli bitkilerden oluşmuş araz şeklinde Akdeniz bölgesindeki süksesyonun son kademelerinden biri olan bu ekosistem otsu bitkilerden oluşur.

 

  1. Frigana (Phrygana) - Boyları 50 cm’ye kadar çıkabilen çalılardan oluşan Akdeniz bodur çalı bitki topluluğu. Otlatma amacıyla sık sık yakılan bir ekosistem idi. Zamanımızda tahribat şekilleri çoğalmıştır.

 

  1. Kıyı Makisi(Coastal Macchie) - Boyları 2 m’ye kadar çıkabilen çalılardan oluşan Akdeniz çalı bitki topluluğu. Bir zamanlar aşırı otlatmaya tabi tutulmuştur. Zamanımızda rant amacıyla yakılmaktadır.

 

  1. Akdeniz Kıyı Ormanı (Mediterranean Coastal Forest) - Genelde Kızılçam (Pinus brutia) ağaçlarından oluşan Akdeniz kıyı ormanlarıdır. Çeşitli tahribatlar nedeniyle zamanımızda Akdeniz kıyı ormanları çok nadir yerlerde kalmıştır.

 

  1. SULAK KIYI EKOSİSTEMLER (Wet Coastal Ecosystems)

 

  1. Kıyı Tuzcul Alanlar (Salt Marshes) -(Habitatlar: Kışın bataklık ve yazın kuru yerler, yarı tuzcul yerler, insan tahribi olan yerlerde azotçul tuzcul yerler). Yaşam ortamındaki seviye farkına göre toprak tuzluluğu değişir ve buna bağlı olarak bitki örtüsü değişir. Ziraatçilerin “Çorak arazi” dedikleri bu ekosistemler Türkiye’de ilk yok edilmeye başlanan ekosistemler olup en büyük tahribatların yapıldığı ekosistemlerden biridir. Zamanımızda kıyı tuzcul alanların ancak parçaları kalmıştır.

 

  1. Kıyı Acısu Bataklıkları (Brackish Marshes) – Denizin tuzlu suyu ile iç kısımdaki tatlı su kaynağının karıştığı alanlar. Çayır ve sazlık bitki örtüsü ile kaplıdır. Deniz ile lagün, deniz ile kumul gölü, deniz ile gerisindeki tepelik araziden gelen yeraltı suyunun karıştığı alanlardır.Kıyı acısu ekosistemleri de çaşitli tahribatlardan dolayı zamanımızda ancak parçaları kalmıştır.

 

  1. Kıyı Bataklıklar (Swamps) – Devlet politikası olarak kıyı bataklıkları da kurutulduğundan zamanımızda ancak parçaları kalmıştır.

 

  1. KURAK KIYI EKOSİSTEMLERİ (Dry Coastal Ecosystems)

 

  1. Plajlar (Beaches)

 

. Kumlu Plajlar (Sand Beaches) (Habitatlar; Alçak plajlar, Yüksek plajlar, Yüksek plajlarda azotçul tuzcul alanlar) -Artan nüfus ve turizm ile zamanımızda doğal plajların kalıp kalmadığını bilmiyoruz.

 

. Çakıllı Plajlar (Shingle Beaches)

 

  1. Kıyı Kumulları (Coastal Dunes)

. Kıyı Kumulları (Coastal Dunes) (Habitatlar: Embriyonik kumullar, Hareketli kumullar kuşağı, Kumul tepeleri kuşağı, Kumul çöküntü alanları, Kumul arkası stabilize kuşak) – 1960’larda 36.000 ha olan kıyı kumullarının Adana ili dışındakilerinde doğal kıyı kumul kaldığını tahmin etmiyoruz. Ancak doğal kıyı kumul parçaları kalmış olabilir.

  •  

 

. Kumul Çöküntü Alanları (Dune Depressions)

 

: Kumul Gölleri (Dune Lakes)

 

. Kumul Çayırlığı (Dune Grassland)

 

. Kumul Çalılığı (Dune Scrub) -

 

. Kumul Ağaçlığı (Dune Woodlands)

 

  1. Sulak Ova (Wet Plains)

 

  1. Kıyı Uçurumlar(Coastal Cliffs)

 

. Kıyı uçurumları (Coastal cliffs) - (Habitatlar: Kaya çatlaklarında tuzcul ortamlar, frigana, maki)

 

. Tınlı Uçurumlar (Loamy Cliffs)

 

  1. Kıyı Karstik Alanlar (Coastal Karst)

 

  1. Kıyı Kayalıkları ((Rocky Coasts) - Zamanımızda kıyı kayalıklarında yapılan oteller ile hızla azaldığını görmekteyiz.

 

  1. Kıyı Mağaraları (Coastal Caves)

 

  1. Geçitler (Gorges)

 

  1. Kayşat (Screes)

Türkiye’de bilim ve bilim adamları dışlanmakta ve onların önerilerini de kimse duymamaktadır. Türkiye kıyı ekosistemleri kıyıların rant değerinin yükselmiş olmalarına bağlı olarak karasal ekosistemlere oranla çok daha hızlı yok edilmektedir. Doğayı korumadan sorumlu Çevre ve Şehircilik, Orman ve Su ile Kültür ve Turizm Bakanlıkları da bu yok edilişi görmemekte duymamakta ve bu konularda konuşmamaktadır. Halbuki bu bakanlıkların bilimsel komisyonlar kurup zamanımızda gelişen teknolojileri ve hava fotoğraflarını kullanarak tahribatları izleyip bu tahribatları önleme görevleri olmalıdır. Ancak bu ve başka hiçbir çalışma yapılmamaktadır.