Prof.Dr.Turhan USLU

Prof.Dr.Turhan USLU

Mail: turhanuslu@gmail.com

ADRASAN KIYI KUMULU

Adrasan kıyı kumulu; Antalya’nın Kumluca ilçesi, Merkez bucağı Adrasan Belediyesi sınırları içindedir. Köyün eski adı Çavuşköy’dür. Karayolu ile Adrasan kumulu, Kumluca kumuluna (Mavikent’e) 21 km ve Çıralı (Olympos) kumuluna 31 km mesafededir.

Adrasan kumulu; Adrasan koyunun batısındadır. Markiz tepe kumulun tam ortasında adeta kumulu ikiye böler. Adrasan kumulunun paleocoğrafyası çalışılmamıştır. Kumulun kuzeyinde Kanlı dere ve güneyinde her mevsim akmayan Hacıali deresi bulunmaktadır. Bu derelerin getirdiği toprak malzemeleri ile bu kumul oluşmuş. Kanlı dere üzerine 2013’den sonra Adrasan göleti yapılarak toprak malzemelerin gelmesi engellenmiştir.

Google Earth’te bu kumula ait en eski 20 Mart 2005 ve en son 10 Eylül 2016 tarihlerine ait
uydu görüntüleri bulunmakta. 2016 yılı uydu görüntüsünden yapılan ölçüme göre kumulun uzunluğu 1765 m ve en geniş yeri 76 m. dir.

Bu kumula 2 Haziran 1993 tarihinde kısa bir inceleme gezimiz oldu.

Kumulda bitki örtüsü araştırması esnasında 20 bitki türüne rastladık. Plaj kuşağında 3 tür,  hareketli kumullar kuşağında 12 tür ve sabit kumul kuşağındaki eksibelerde 5 tür

Kumulda bulduğumuz bitki toplulukları ise;
Plaj kuşağında

  • Salsola - Cakiletum aeguptiaca (Döngele - Kum Teresi) ve
  • Salsola - Euphorbietum peplis (Döngele - Kıyı Sütleğeni).

Kumulda hareketli kumullar kuşağında

  • Cyperus capitatus grupmanı tespit ettik.

Sabit kumullar kuşağında bitki topluluğu tespit edemedik.

Kıyı kumulunun dışında çevrede olan yaşam ortamları şunlardır:

  • Orman: Kumulun orta kısmının gerisinde ve güneyinde kızılçam ormanları
  • Maki: Kumulun güneyinde
  • Bataklık: Kumulun kuzey ve güneyinde arka kısımlarda
  • Kıyı kayalık: Kumulun güneyinde
  • Dere: Kumulun kuzey ve güneyinde

Kumulu en fazla etkileyen faktör turizmdir. Bu çerçevede kumulun tüm arkası otellerle kaplıdır. Kumulda ise birkaç lokanta yapılmış. Yaz aylarında kumul üstünde şezlonglar ve şemsiyeler oldukça yaygındır. Kıyıda yazın tekneler bulunmakta. Bu kadar kalabalık insan barındıran kumulda çiğnenme etkisi son derece fazladır. Ayrıca araçlar da kumula girerek çiğnenme etkisini artırmakta. Bu koyda su sporları ve sualtı fotoğrafçılığı yapılmaktadır
Kumul arkasında yapılan yaya yolu kumulun kuzey ve güneyinde kumulu ikiye bölüp yaya yolu arkası çeşitli amaçlar için kullanılmaktadır. Yapılan Adrasan Göleti kumul oluşum sürecini kesmiştir.

Kumul kuzeyinde Adrasan Kalesi var. Gelidonya Burnuna giden Likya Yolu kumul yakınından geçer.

1993 yılında yaptığımız gezi kıyı kumulunun bitki türleri ve bitki topluluklarını tespit için geç bir tarihti. Bulduğumuz bitki türü ve bitki topluluğu sayısı oldukça azdı. Turizm nedeniyle bu değerler büyük oranda kaybolmuştu. 2017 tarihi itibarı ile kumulda özellikle hiçbir bitki topluluğunun kaldığını zannetmiyoruz. Aynı şekilde 2017 tarihi itibarı ile bitki türü sayısı da iyice azalmış olması gerekir. Bundan sonra yapılabilecek olan ancak kumulu korumaya alıp bu değerlerin yeniden kumula gelmesini beklemek olabilirdi. Ancak kumulu bu şekilde koruma Türkiye’nin hiçbir kumulunda yapılmış bir koruma çalışması değil.