Prof.Dr.Turhan USLU

Prof.Dr.Turhan USLU

Mail: turhanuslu@gmail.com

DELTALARDAKİ KIYI KUMULLARIMIZ

Deltalar, akarsuların denize ulaştıkları yerlerde, taşıdıkları toprak malzemesiyle oluşan üçgen biçimli alüvyal ovalardır. Türkiye’deki kıyı kumullarının birçoğu akarsular ile birlikte akarsu ağızlarındaki deltalarda veya delta yakınlarında oluşmuşlardır.

Adana: Ceyhan deltası (5 kumul) ve Seyhan deltası (2 kumul)

Antalya: Karpuz çayı deltası (1 kumul)

Aydın: Büyük Menderes deltası (1 kumul)

Balıkesir: Gönen çayı deltası

Bursa: Kocaçay deltası

Çanakkale: Kavakdeltası, Kepezdeltası,Kumkaledeltası, Sarıçaydeltası, Tuzla çayıdeltası ve Umurbey deltası

Edirne: Meriç deltası

Hatay: Asi deltası

İzmir: Bakırçaydeltası, Gedizdeltası ve Küçük Menderes deltası

Kocaeli: Kumla dere deltası

Mersin: Tarsusdeltası (2 kumul) veGöksudeltası(2 kumul)

Muğla: Eşen çayı deltası ve Şat deltası

Rize: Fırtına deresi deltası

Sakarya: Sakarya deltası

Samsun: Kızılırmak deltası ve Yeşilırmak deltası

Yalova: Hersek deltası

Zonguldak: Filyos deltası

Türkiye’de delta yaşam ortamları da korunabilseydi, yazılan 28 önemli kumulda korunmuş olacaktı. Bu kumullardan bazılarının şimdi çok küçük parça halinde izleri kalmış durumda. Doğal değerlerin korunmasından sorumlu 3 bakanlığın binlerce çalışanı olmasına rağmen, her geçen gün kıyılarımızdaki plaj, kıyı kumul, kıyı tuzcul, kıyı acısu, kıyı kayalık, kıyı frigana, kıyı maki ve kıyı orman yaşam ortamlarımız (ekosistemler)ve onların içlerinde barındırdıkları habitatlar yok oluşa doğru gitmekte. Bu yaşam ortamları için hiçbir koruyucu proje, onarım projeleri ortaya konulmamakta. Bu yaşam ortamlarının örneğin 70 yıl, 60 yıl, 50 yıl vb. önce sahip olduğu biyolojik zenginlikler (bitki türü, bitki birlikleri, hayvan türleri) bilinmemekte. Bu zenginliklerin ne kadar hızla yok oluşa doğru gittiği konusunda hiçbir bilgi merak edilmemekte.