Prof.Dr.Turhan USLU

Prof.Dr.Turhan USLU

Mail: turhanuslu@gmail.com

GÜZELÇAMLI KIYI KUMULU

Güzelçamlı kıyı kumulu; Aydın’da Kuşadası ilçesi, Davutlar bucağı sınırları içindedir. Kumul bugün Güzelçamlı limanının doğusundaki Yenikum Sahil Sitesi’nden başlayıp Yeni Pınar Kent Sitesi’ne kadar geniş bir şerit şeklinde devam etmektedir. Daha sonra dar bir şerit şeklinde Kadı Kalesinin kuzeyindeki Atamis Onura Hoteline kadar devam eder.

Bu kıyı kumulunu doçentlik araştırmamızın bir parçası olarak 1975, 1976 ve 1977 yıllarında bitki topluluklarının dışında bitki türlerini de tespit edebilmek için defalarca araştırdık. Bu araştırmalarımızda Güzelçamlı kumulunda 2 bitki topluluğu ve 5 bitki grubu tespit ettik. Bitki toplulukları;

1.     Sporobolo – Elymetum farcti
2.     Ammophiletum arundinaceae

Bu bitki topluluklarından birincisi denizden sonraki ilk şerit olan plaj kuşağının arkasındaki kuşakta, denizden 5-30 m uzaklıkta bulunmaktaydı. Bulduğumuz ikinci bitki topluluğu kumulun en arka kuşağında, denizden 10-110 m uzaklıktaydı.

Bu bitki topluluklarının dışında kumulda bilimsel bakımdan sınıflandıramadığımız veya üreme ve çoğalma şekillerinden dolayı sınıflandırmaya girmeyen bazı bitki grupları tespit ettik. Bunlar;

1.     Otanthus maritimus
2.     Eryngium maritimum
3.     Cyperus capitatus
4.     Centaurea spinosa subsp. spinosa
5.     Medicago marina

Bu bitki gruplarından örneğin Eryngium maritimum ve Centaurea spinosa subsp. spinosa dikenli olmaları nedeniyle 1970 öncesinde kumulda hayvan otlatması nedeniyle hayvanlar tarafından yenemedikleri için çoğalarak gruplar oluşturmuştu. Otanthus maritimus ise kumulun en yaygın türü idi.

Kumulun en gerisinde 2 m civarında yükseklikteki kum tepeleri ise maki çalıları ile örtülüydü.

1975 yılında kumul araştırmamıza başladığımızda kıyı kumulundan kum çekimi ve turistik tesis yapımları başlamıştı.

Google Earth uydu görüntülerini incelediğimizde bugün Güzelçamlı kumulu yerine Yenikum Sahil sitesi ile Yeni Pınar Kent Sitesi arasında genişliği 85 m’ye kadar ulaşan 5900 m uzunluğunda geniş bir plaj ile Yeni Pınar Kent Sitesi ile Atamis Onura Hotel arasında genişliği 43 m’ye kadar ulaşan 5350 m uzunluğunda bir plaj görüyoruz. Google Earth’den gördüğümüz fotoğraflarda, kumulun tüm topografyası iş makineleri ile dümdüz yapılmış, bir tek bitki topluluğu ve neredeyse bir tek bitki bırakılmayacak şekilde doğası yok edilmiş.  Ayrıca tüm kumul arkası, onlarca siteye ait yüzlerce ev ile işgal edilirken kumula girilmiş ve kumulun genişliği daraltılmıştır. Hemen tüm kumul boyunca kumul arkasına yol inşa edilerek insanların plajlara gelişi kolaylaştırılmış ve böylece insanlar tarafından çiğnenen kumulda doğanın kendini yenilemesi olanağı da verilmemiştir.

1981 yılında Ankara Üniversitesi, Fen Fakültesindeyken verdiğimiz doçentlik tezinin öneriler kısmında bu kumulun koruma altına alınmasını önermiştik. Daha sonra bu tezimiz 1985 yılında Gazi Üniversitesi yayını olarak basılmış ve Güzelçamlı kumulunun giderek turistik tesislerce işgal edildiğini ve bu değerin hiç olmazsa küçük bir kısmının koruma altına alınması önerilmişti. Ancak bugün bizim uydu görüntüsü ve fotoğraflardan tespit ettiğimiz 2 bitki topluluğu ve 5 bitki grubu ile 100 civarındaki kıyı kumul bitkisi yok edilmiş bulunmakta. Gelecek nesillerin bu katliamı da değerlendireceklerini umuyorum.