Prof.Dr.Turhan USLU

Prof.Dr.Turhan USLU

Mail: turhanuslu@gmail.com

KUMULLARI HAFRİYAT ALANI OLARAK GÖRMEK

Kıyı kumullarımızda görülen tahribatlar ve nedenleri:

Ağaçlandırma,askeri yapılar (korugan, tank engeli), avcılık (avcıların kıyı kumul bitkilerini yakması), baraj (çökelti gelmesini engelliyor), bitki tahribi (bitki kesimi, bitki sökme, bitki yakma, kumsal temizleme, otlatma, yakacak temini), bitkilendirme, çiğneme (araç, araç performans testleri, askeri çıkarma tatbikatı, ata binme, at safarisi,insan çiğnemesi, hayvan çiğnemesi, motocross ve off-road yarışları),deniz kirliliği (sintine), halı serme, hayvancılık (dalyan),ıslatma, kanal (drenaj, gemi geçiş), kirletme (atık su dökme,çöp dökme, kanalizasyon, petrol sızıntısı), köprü (dolaylı etki), kum alımı (ağıllara, bataklık ve çayırlık arazilere dökme, evlerin bahçesine, fide toprağı yapma, inşaatlarda, inşaat dolgusu, kıyı dolgu çalışması, parke taşları arasında kullanma, kumul tepelerin yok edilmesi, sebze tarlalarında fide ocaklarına serme, seraların altına serme, suni plajlar için, verimsiz tarlaların yüzeyine dökme, yollara serme vb.), kıyı tesisleri (iskele, kıyı tahkim, mahmuz, petrol boru hattı deniz terminali), kum ocağı işletme, kum satışı, kumul bahçesi, kumul alan yakınlarında nüfus artışı, liman, madencilik (linyit), moloz dökümü, plaj (duş yerleri, plaj tesisleri, plajların kiralanması ve satışı), rekreasyon çalışması (park, kent parkı, kumul parkı), sanayi tesisi yapımı (bakır fabrikası, soda fabrikası,  termik santral), sineme filmi çekimleri, spor (plaj basketbolu, plaj futbolu, plaj güreşi, plaj hentbolu, plaj voleybolu), tarım (balık yetiştirme havuzları, seracılık, sulama projeleri, tarla, traktörün etkisi), toprak dökme (çim yapımı için, dalgalar ve rüzgar için toprak set oluşturma), turizm (baraka, büfe, çadır, çardak, disko, disneyland,dükkan, golf sahaları yapımı, kahvehane, kamp yerleri, konaklama tesisi, kulübe, lokanta, sosyal tesis, şezlong konulması),ulaştırma tesisi (askeri hava alanı, hava alanı, liman, marina, yat limanı), yapılaşma (otel, resmi kurum eğitim tesisleri,tatil köyü, üniversite, yazlık ev), yasalar, yol (asfalt yol, bölünmüş yol,  stabilize yol, toprak yol, ham yol, yaya yolu), yerleşim yeri

Tahribatları tarihsel süreç içerisinde ele alırsak;

Tarım: Türkiye’ye 1948 Marshall yardımı ile fazla sayıda Traktör girmiş ve 1954 yılında yerli traktör ile traktör sayısı artınca tarımda kumul sahalara da girilerek ilk büyük kıyı kumul tahribatları başlamıştır.

Ağaçlandırma: 1961 yılı sonrası kıyı kumullarının yaklaşık%23’ü ağaçlandırılmıştır.

Turizm: 1980 yılından sonra kıyı kumulları ve yakınlarında önce yazlık ev yapımları ve sonra otel inşaatları hızla artmıştır.

Kıyı kumulları için yeni bir tahribat şekli

Yukarıda sayılan 116 çeşit kıyı kumullarına saldırı yetmiyormuş gibi AKP döneminde yeni ve korkunç bir saldırı çeşidi icat edildi. Kanal İstanbul, Küçük Çekmece’den başlayıp Karadeniz’de Karaburun doğusundan çıkacaktır. Projede Kanal hafriyatının kanalın doğusu ve batısındaki kumulların üzerine döküleceği belirtilmiştir. Böylece Terkos ve Yeniköy kumulları büyük ölçüde veya tamamen yok edilecektir. Ormanlı plajı – Karaburun arasında 20 km civarında bir alan dolgu yapılıp rekreasyon alanı yapılacakmış. Karaburun – Yeniköy doğusu arasında 10 km civarında bir alan Konteyner limanı ve doğusunda havaalanı limanı ve lojistik alan dolgusu yapılacakmış.

Türkiye’de kıyı kumulları böyle yağmalanırken devleti yönetenler örneğin Avrupa’da ve özellikle Hollanda, İngiltere, Fransa ve İspanya’da kıyı kumulları konusunda neler yapıldığını okumamak, duymamak ve görmemekte ısrar ediyorlar.