Prof.Dr.Turhan USLU

Prof.Dr.Turhan USLU

Mail: turhanuslu@gmail.com

TÜRKİYE BİTKİÖRTÜSÜ HARİTALAMA MERKEZLERİ KURMALIDIR

TÜRKİYE BİTKİÖRTÜSÜ HARİTALAMA MERKEZLERİ KURMALIDIR

Tarımda ürün seçimi, ağaçlandırmada ağaç türü seçimi,doğa koruma, havza yönetimi vb. alanlarda çok önemli yardımları olan bitki örtüsü (vejetasyon) haritalarını kullanmadan iş yapan Türkiye, bu işleri yanlış ve eksiklikler ile yürütmektedir. 1960’lı yıllardan beri Avrupa ülkeleri bitki örtüsü haritaları yapmakta ve bunun yararlarını görmektedir.

Bitki örtüsü haritalarının kullanılma alanlarından bazıları şunlardır:

  1. Arkeolojik sit alanı öngörüsünde
  2. Bitki örtüsü analizinde
  3. Bitki örtüsü dinamiklerini anlamada
  4. Bitki örtüsü ve diğer çevresel etkiler arasında korelasyon kurulmasında
  5. Bitki topluluklarının yükseklik, jeoloji, topografya ve topraklarla ilişkisini anlamada
  6. Bitkilerin tahribe nasıl tepki verdiğini anlamada
  7. Biyoçeşitlilik ve diğer doğal kaynakların korunması ve bilgi sağlamada
  8. Doğa korumada
  9. Genel park planlamasında
  10. Havza yönetiminde
  11. Karbon tutma verileri değerlendirmesinde
  12. Manzara yönetiminde
  13. Sıralı değişimi (succession) incelemede
  14. Yaban hayatı yönetiminde
  15. Yamaç stabilizasyonunda
  16. Yangın yönetiminde
  17. İstilacı türlerin yayılış modelini çıkarmada
  18. İklimdeğişikliğinde bitki örtüsünün nasıl değişebileceğini modellemede
  19. Tarım alanlarında ürün seçiminde
  20. Ağaçlandırma alanlarında ağaç türü seçiminde
  21. Mühendislik alanında bitki türü seçiminde

Bir bitki sosyoloğunun görebildiği yanlış uygulamaları maalesef diğer meslek uzmanları görememekte ve bu yanlış uygulamalar alışkanlık haline gelmektedir.

Bitki örtüsü (vejetasyon) haritaları çeşitlerinden bazıları ise şunlardır:

  1. Ekolojik bitki örtüsü haritası
  2. Bütünleşik (integrated) bitki sosyolojisi haritası
  3. Bitki birlikleri topluluğu (coeno-associations) haritası
  4. Bitki topluluğu (Phytocoenoses) haritası
  5. Bitki ekolojisi haritası
  6. Bitki örtüsünün korunma durumu haritası
  7. Bitki örtüsü şeritleri haritası
  8. Bitki örtüsü değişiklikleri (dynamic) haritası
  9. Bitki örtüsü serileri haritası
  10. Fizyonomi haritası
  11. Bitki sosyolojisi haritası
  12. Güncel bitki örtüsünün bitki sosyolojisi harita
  13. Kuşak birimleri ile güncel bitki örtüsünün bitki sosyolojisi haritası
  14. Güncel bitki örtüsünün bitki sosyolojisi haritası
  15. Bitki toplulukları dağılış (synchorologic) haritası
  16. Bitki örtüsü yapısı(structure) haritası

Bitki örtüsü haritalarının kullanım yerlerinden görüleceği üzere bu tip haritaların üretimi için Türkiye’de “Bitki örtüsü Haritalama Merkezlerinin” kurulması ve bu merkezlerin ihtiyacın en acil olduğu bölgelerden başlayarak bu haritaları üretmeye başlaması gerekir.

Bu kadar çok çeşidi olan bitki örtüsü haritalarından hiçbiri Türkiye’de yapılmamaktadır. Türkiye önce bitki örtüsü haritalarının yararlarını anlamalı ve sonra bu haritaları nasıl ve süratli bir şekilde yapabileceğinin planlamasını yapabilmelidir.

Listelenen maddelerdeki bitki sosyolojisi terimleri Türkiye’deki bitki sosyologları bir araya gelip merkezler kuramadığı, kurultaylar yapamadığı ve bitki sosyolojisi terimleri için Türkçe kavramlar üretemedikleri içinbu kavramlar tercüme edilerek kullanılmıştır.