İran, Avrupa ülkeleriyle yapacağı nükleer görüşmeler öncesinde Rusya ve Çin'e danışacak

İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü İsmail Baghaei pazartesi günü yaptığı açıklamada, Tahran'ın nükleer programı ve yaptırımların yeniden uygulanması riskini görüşmek üzere salı günü İran, Çin ve Rusya arasında üçlü bir toplantı yapılacağını belirtti.

Toplantı, E3 ülkeleri olarak bilinen Fransa, Almanya ve İngiltere ile bu 25 Temmuz Cuma günü İstanbul'da yapılması planlanan yenilenmiş nükleer görüşmelerinin öncesinde yapılacak.

Üç Avrupa ülkesi, Çin ve Rusya, İran’ın nükleer programına sınırlamalar getirmesi karşılığında yaptırımların kaldırılmasını öngören 2015 tarihli nükleer anlaşmanın kalan tarafları konumunda.

Anlaşma, 2018’de dönemin ABD Başkanı Donald Trump’ın çekilme kararı alması ve bazı yaptırımları yeniden uygulamaya başlamasıyla çözülmeye başladı.
O tarihten bu yana İran, nükleer faaliyetlerini kademeli olarak artırdı. Uranyum zenginleştirmeyi yüzde 60’a kadar çıkardı: bu oran, silah yapımına uygun yüzde 90’lık zenginleştirme seviyesine yalnızca bir adım uzaklıkta.

Avrupa ülkeleri, Tahran’ın yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde 2015 anlaşmasındaki “snapback” mekanizmasını devreye sokmakla tehdit ediyor.

"Snapback,” anlaşmaya uyulmaması durumunda kaldırılmış yaptırımların otomatik olarak yeniden yürürlüğe girmesini sağlayan bir düzenleme.

Fransa, Almanya ve İngiltere, ağustos sonuna kadar nükleer müzakerelerde ilerleme sağlanmazsa bu adımı atacaklarını bildirdi.

İranlı yetkili Baghaei ise Tahran’ın, “snapback mekanizmasını önlemek ya da etkilerini hafifletmek için Pekin ve Moskova ile sürekli koordinasyon içinde olduğunu” ifade etti.

Washington ile görüşmelerin yenilenmesi için 'plan yok'
Pazar günü İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres'e gönderdiği mektupta üç Avrupa ülkesinin bu tür mekanizmalara başvurmak için "herhangi bir yasal, siyasi ve ahlaki duruşa" sahip olmadığını belirtti ve Fransa, Almanya ve İngiltere'yi anlaşma kapsamındaki taahhütlerini yerine getirmemekle suçladı.

Baghaei, "Avrupalı taraflar nükleer anlaşmanın uygulanmasında hatalı ve ihmalkâr davrandılar," diye ekledi.

Baghaei ayrıca "Mevcut durumda Amerika ile görüşmek için bir planımız yok," dedi.

Cuma günkü görüşmeler, haziran ayında İsrail'in İran'a karşı yürüttüğü ve ABD'nin İran'daki üç büyük nükleer tesisi vurduğu 12 günlük çatışmanın ardından sağlanan ateşkesten bu yana yapılacak ilk görüşmeler olacak.

İran'da aralarında onlarca askeri komutan ve nükleer bilimcinin de bulunduğu yaklaşık 1100 kişi öldürülmüştü. İsrail'de ise toplam 28 sivil saldırılarda hayatını kaybetmişti.

İran uzun zamandır nükleer faaliyetlerinin barışçıl amaçlara yönelik olduğunu belirtiyor.

Baghaei pazartesi günü yaptığı basın açıklamasında, "Gündem açık: yaptırımların kaldırılması ve İran'ın barışçıl nükleer programıyla ilgili konular," dedi.

Tahran, Ukrayna’ya karşı yürütülen topyekûn savaşta Rusya’nın en önemli müttefiklerinden biri oldu ve Kremlin’e yerli üretim Shahed intihar İHA’ları sağladı.

HABER İÇERİK VE KAYNAK: euronews.com