İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü Cafer Uzunkaya, “sonuç odaklı projeler yürütüyoruz”

MUSTAFA GÖKTAŞ  -  ANKARA

M.Göktaş: Öncelikle Sn. Genel Müdürüm, Yeni göreviniz hayırlı olsun. Çünkü öncesinde size İŞKUR Genel Müdürü olarak takip ediyor idik. Başında bulunduğunuz kurum yeni ve çok ciddi bir kurum. İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünün vizyonu ve yürüttüğü faaliyetler hakkında okuyucularımıza neler aktarmak istersiniz?

Cafer Uzunkaya: İş sağlığı ve güvenliği vizyonumuzu aktarmaya başlamadan önce; Uluslararası Çalışma Örgütünü tarafından ifade edilen “İnsana Yakışır İş” tanımlaması üzerinde biraz durmak istiyorum. Çalışma hayatı içinde bulunanların daha mutlu ve üretken olmaları için yaptıkları işle ilgili karşılaşmaları muhtemel risklerin ortadan kaldırılması gerekmektedir. Genel Müdürlüğümüz de her çalışanın hakkı olan “Sağlıklı, güvenli ve güvenceli bir çalışma ortamının oluşturulması” hedefine yönelik ciddi çalışmalar yürütmektedir. Bu amaca ulaşmak için iş sağlığı ve güvenliği kültürünü geliştirip ve yaygınlaştırmaya gayret ediyoruz.

Güvenli işyerleri ve güvenli bir hayat için önleme anlayışının en üst seviyede benimsenmesi, sahiplenilmesi en önemli adımlardan birisidir. Bu minvalde işverenlerimizin ve çalışanlarımızın sağlık ve güvenlik kurallarına ilişkin önleyici bakış açısını içeren bir anlayışla hareket etmeleri en büyük arzumuzdur. Bakanlığımızca yürütmekte olduğumuz Ulusal İSG faaliyetlerine yönelik stratejiler en üst düzeyde uygulanmaya devam etmektedir.

Ülkemizde iş sağlığı ve güvenliğini geliştirmek adına sosyal taraflarla iş birliği yapmak suretiyle sonuç odaklı projeler yürütüyoruz. 2002-2019 yılları arasında tamamlanan 42 ve devam eden 101 ulusal ve uluslararası iş birliklerimiz bulunuyor. Bu iş birliklerine gün geçtikçe yenisini eklemekteyiz. İş sağlığı ve güvenliği alanında topladığımız verilerin ve istatistiklerin iş kazası ve meslek hastalıklarını önleme odaklı kullanılması maksadıyla tahminsel modelleme tekniklerini kullanarak önleyici yaklaşımla meslek hastalığı henüz oluşmadan işyerlerine yönelik bilgilendirme aktiviteleri yürüteceğiz.

Hali hazırda yürüttüğümüz birbirinden değerli birçok proje içinde öne çıkan ve yakın zamanda imzalanarak faaliyetlerine başladığımız “Özellikle Madencilik Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliğinin Geliştirilmesi Projesi (2019-2022)” nin aktivitelerine başladık. 17.5 Milyon Avro bütçeli Proje; maden ve diğer çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği koşullarının iyileştirilmesi için hazırlanacak proje hibe desteğinden tutun da işverenlere sağlanacak İSG Hizmet Desteğine ve çalışanların birçok konuda farklı tekniklerle eğitim almalarına kadar ülke sathında etkisi büyük olacak birçok bileşeni barındıran en önemli projelerden biridir. Bu proje kapsamında teknik yardım aktiviteleri, çalıştaylar ve eğitimler düzenleyeceğiz. Nisan ayı itibariyle 25 ilimizde gerçekleştireceğimiz işveren toplantıları ile proje bileşenlerini açıklayacağız

M.Göktaş: Sn. Genel Müdürüm, Güvenlik kültüründen bahsettiniz ülkemizde iş güvenliği denilince ilk akla gelen baret oluyor, takmazsan kaybedersin şeklinde de kullandığınız sloganlar olmuştu, yakın zamanda iş sağlığı ve güvenliği konusunda bir kampanya yapmayı düşünüyor musunuz?

Cafer Uzunkaya: Güvenlik kültürünü oluşturmaya dönük hedeflenen noktaya gelebilmemiz için toplumun tamamının içinde yer aldığı kararlı, emin adımlarla sabırlı hareket etmemiz gerekiyor. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı olarak doğumdan ölüme kadar ki tüm alanlarda toplumun tüm katmanlarına hizmet veriyor olmamız bizim için en önemli avantajlardan birisidir. Bu maksatla; Bakanlığımızın ana hizmet birimlerinden bağlı ve ilgili kuruluşlarına kadar çok geniş çerçevede hizmet sunan birimlerimizle iş birliği içinde hareket ederek; çocuklarımızdan, gençlerimize, kadınlarımıza, yaşlılarımızdan, özel politika gerektiren kişilere, çalışanlarımızdan, işverenlerimize kadar herkese ulaşmak, tüm hayatı kapsayan güvenlik kültürü seviyemizi artırmak için çalışmalarımıza devam ediyoruz.

Yaptığımız araştırmalarda İş Sağlığı ve Güvenliği konusunun küresel ölçekte müstakil olarak ele alınıp yasal düzenlemelerinin hayata geçirildiği ülkelerde ortalama 20 yıllık süre zarfında ümit edilen sonuçların alınmaya başlandığını müşahede ettik. Ülkemizde de 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun yayımlanması ile birlikte geçen sekiz yıllık süreçte gerek kamu kurum ve kuruluşları ile gerekse sivil toplum kuruluşları ile birlikte yürüttüğümüz ortak çalışmaların orta vadede olumlu anlamda yansımalarının olacağına inanıyoruz.

Bu minvalde Bakanlıklarımızla da yürüttüğümüz çalışmalardan bahsetmek istiyorum. MEB ile yürüttüğümüz çalışma kapsamında; "İş Sağlığı ve Güvenliğinin Eğitime Entegrasyonu Protokolü" nün imzalanmasıyla birlikte tüm ilköğretim ve lise müfredatını gözden geçirerek güvenlik kültürünün daha küçük yaşlarda oluşumuna katkı sunduk.

“Güven Usta “adı ile bilinen verdiği mesajlarla hedef kitleyi bilgilendiren şirin bir karakterimiz var. Baret, eldiven gibi tüm kişisel koruyucu donanımlar ile güvenlik kültürü çalışmalarımızda yer alan bir çizgi karakter. Güven usta çizgi bant şeklinde okul kitaplarında yer aldı. “Güven Usta Okullarda Kampanyası” ile okullarda öğrencilerle de bir araya geldi. Güven usta güvenlik kültürü konusunda kampanya yüzümüz olmaya devam edecek.

Üniversitelerdeki iş sağlığı ve güvenliği ön lisans, lisans ve yüksek lisans programlarındaki müfredatın iyileştirilmesine yönelik de bir hayli mesafe kat ettik. 2019 yılında 9 ilde 5000 ‘e yakın üniversite öğrencisi ile İSG farkındalığını artırmak amacıyla bir araya geldik. Programlarımıza katılan her bir öğrencimizin önce kendi üniversitelerinde, iş hayatına atıldıklarında ise işyerlerinde İSG elçisi olmayı sürdüreceklerine inancımız sonsuz.

Bakanlığımızda görev alan ASDEP yani Aile Sosyal Destek Personelleri de ailede güvenlik kültürünü artırmak için ilerleyen süreçte destek olacaklar. Ayrıca ev kazaları ile ilgili yaptığımız araştırmanın sonuçları; bu iş birliğinin önemli olduğunu ortaya koydu. Bu minvalde; ev kazalarını önlemek için broşürler hazırladık daha kapsamlı rehberleri de yakında yayınlayacağız.

M.Göktaş:Bildiğiniz üzere, Kamu kurumları son dönemde sosyal medyada çok aktif yer almakta. Genel Müdürlük olarak bu konuda siz nasıl bir yaklaşım planlıyorsunuz?

Cafer Uzunkaya: Sosyal medya hayatımıza çok hızlı girdi. Eskiden günlük gazetelerden, televizyon ve radyodan haber alırdık. Bu iletişim tek taraflı idi. Sosyal medya ile vatandaşların anlık yorum yapabildikleri iletişimin karşılıklı olduğu twitter, instagram gibi uygulamalar gündemde. Artık yeni teknolojilerle insanlar bilgilere çok daha hızlı ulaşabiliyor. Bu anlamda kamu kurumları yaptıkları faaliyetler ile ilgili çok daha şeffaf, ulaşılabilir hale geldi. Bu hızlı bilgi transferine uyum sağlamak anlamında birçok çalışma yürütüyoruz. Genel müdürlük olarak her yaştan sosyal medya kullanıcısına yönelik bir güvenlik kültürü stratejisi belirliyoruz. Sadece sosyal medya değil ayrıca TV, radyo, sinema ve tiyatro gibi birçok alanda İSG kültürünü artırmak için içerik hazırlıyoruz.

Bunun yanında sahada çalışan İSG profesyonellerinin, işverenlerin, iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli adaylarının teknik bilgi ihtiyaçlarına yönelik web sitemiz, twitter ve instagram hesaplarımız, linkedin ve facebook sayfalarımız, SMS bilgilendirmelerimizde yani vatandaşlarımıza ulaşabileceğimiz her alanda içerik sunuyoruz. Vatandaşların geri dönüşlerini dikkate alıyoruz. Yakın zamanda sahada hizmet veren 120000 kişiye bilgilendirme maili attık. Sahaya kazandırdıkları iyi uygulamaların yaygınlaştırılması için sosyal medya ağını etkin kullanmaya devam edeceğiz.

Önümüzdeki süreçte sosyal medyada kaliteli, sahanın ihtiyaçlarına ve güvenlik kültürünü artırmaya, iş kazaları ve meslek hastalıklarını önlemeye yönelik görsel destekli izlenebilirliği kolay ama etkisi yüksek içeriklerle yer almaya devam edeceğiz.

M.Göktaş:Peki, şu ana kadar aktardıklarınızdan sonra aklımıza gelen, şu oldu. İş sağlığı Güvenliği (İSG) Profesyonellerine mesajınız nedir?

Cafer Uzunkaya: Sahada aktif olarak çalışan 44949 İSG profesyoneline yönelik bugüne kadar 42 rehber, 88 afiş, 27 broşür ve 14 kitap hazırladık. Sektörün ihtiyaçlarına yönelik yayınlar hazırlamaya önümüzdeki süreçte de devam edeceğiz. Az önce belirttiğim gibi sosyal medya üzerinden görsel yazılı bilgilendirmelerimiz devam edecek. Sahanın bizden taleplerini dikkate alıyor ve değerlendiriyoruz. İSG profesyonellerinden beklentimiz işyerlerinde yalnızca mevzuatın çizdiği çerçeve ile sınırlı kalmayıp sahada birer elçi gibi davranıp meydana gelen “ramak kala” olaylarını takip etmeleri olacaktır. Heinrich’in Piramidi teorisine göre her 300 ramak kala olayı bir ağır yaralanmalı kazanın habercisidir. İSG profesyonelleri hizmet sundukları işyerlerinde ramak kala olayları detaylı incelemelidir. Ramak kala olaylarını takip edip gerekli önlemleri alarak birçok iş kazasının da önüne geçmiş olacağız. İş güvenliği profesyonellerinden, Güvenlik Kültürü konusunda önce kendi ailelerinden başlayarak tüm topluma bilgilendirme yapılması konusunda katkılarını bekliyoruz.

Alo 170, CİMER, Kişisel Koruyucu Donanım İhbar-Şikayet Sistemi, İSGKATİP gibi uygulamalarla hizmet verdiğimiz halkımızla sürekli iletişim halindeyiz ve halkımızla beraber gelişiyor ve onların ihtiyaçları yönünde kendimizi yeniliyoruz.

M.Göktaş:Bu arada size şunu sormak isterim. Bu yıl onuncusunu düzenleyeceğiniz Uluslararası İSG Kongresi hakkında neler paylaşmak istersiniz?

Cafer Uzunkaya: İş sağlığı ve güvenliği alanında tarafların bir araya geldiği kongre seminer, çalıştay eğitim gibi organizasyonlara çok değer veriyoruz. En etkili iletişim ortamı, İSG alanında tarafların karşılıklı bilgi alışverişinde bulunmasını sağladığımız organizasyonlar oluyor. Ayrıca katılımcılara fuar alanında İSG alanındaki güncel gelişmeleri bizzat denedikleri bir ortam sağlıyoruz.

İki yılda bir düzenlediğimiz Uluslararası İş Sağlığı ve Güvenliği Kongresi’nin 10’uncusunu “Güçlü İletişim, Güvenli İşyeri” ana temasıyla gerçekleştireceğiz. Kongre ile ilgili tüm detayları hem sosyal medya adresimiz üzerinden hem de kongre web sitemizden duyurmaktayız.

 Ulusal ve uluslararası kuruluşlar, üniversiteler, meslek odaları ve sivil toplum kuruluşlarından temsilciler alanında öncü akademisyenler, uzmanlar kongremize katılacaklar. Kongremiz İSG alanında bilimsel çalışmaların, iyi uygulama örneklerinin sahada karşılaşılan sorunlara yönelik çözümlerin İSG alanındaki iletişimi güçlendirme adına paylaşılacağı bir ortam sunacak.

İstanbul’da gerçekleştireceğimiz bu organizasyona ev sahipliği yapmaktan onur duyuyoruz, yapılacak etkinliklere tüm paydaşlarımızı ve halkımızı davet ediyoruz.

M.Göktaş: Bu aydınlatıcı hoş sohbet için size teşekkür ederim.

Cafer Uzunkaya: Esas ben haberanaliz ve ekibinize teşekkür ederim. Başarılı çalışmalarınızın devamını dilerim.