Prof.Dr.Turhan USLU

Prof.Dr.Turhan USLU

Mail: turhanuslu@gmail.com

AÇIK HAVZALAR VE KIYI KUMULLARIMIZ

Tepe ya da dağlarla sınırlanmış, suları aynı göle, ırmağa ya da denize akan bölgelere havza denmekte. Havzayı etkileyen çok sayıda coğrafi faktör olduğundan farklı havza çeşitleri bulunmaktadır. Bu yazıda “açık havza” denilen denizlerimize ulaşan havzalar ele alınacaktır. Türkiye’de bulunan 25 havza içinde denizlerimize ulaşan 18 açık havza bulunmakta. 1970-1975 il toprak kaynağı envanter rapor ve haritalarında gösterilen 105 kıyı kumulu gösterilmekte idi. Bu kıyı kumullarının bazıları arazi olarak ve pek çoğunun da biyolojik zenginlikleri yok edilmiş olsa da biz burada  havzalarımızda 1970-1975 yıllarında mevcut kıyı kumulları verilmiştir. Sayı olarak en çok kumul 31 kumul ile Marmara havzasında bulunmakta. Gediz havzası için toprak haritalarında kıyı kumulu gösterilmemiştir.
Suriye sınırından Gürcistan sınırına doğru açık havzalar;
1.    Hatay Havzası
Hatay ili Samandağ’da 1 ve Dörtyol’da 1 olmak üzere toplam 2 kıyı kumulu bulunmakta.

2.    Ceyhan Havzası
Adana ili Yumurtalık’ta 3 kıyı kumulu bulunmakta.

3.    Seyhan Havzası
Adana ili Karataş’ta 4 kıyı kumulu bulunmakta.

4.    Doğu Akdeniz Havzası
Mersin ili Tarsus’ta 2, Silifke’de 2 ve Antalya ili Gazipaşa’da 2 olmak üzere toplam 6 kıyı kumulu bulunmakta.

5.    Antalya Havzası
Antalya ili Alanya’da 6, Manavgat’ta 1 ve Merkez’de 2 olmak üzere toplam 9 kıyı kumulu bulunmakta.

6.    Batı Akdeniz Havzası
Antalya ili Kemer’de 5, Finike’de 2, Kale’de 1, Kaş’da 1 ve Muğla ili                                                                                                             Fethiye’de 1, Dalaman’da 1, Köyceğiz’de 1 ve Datça’da 1 olmak üzere toplam 13 kıyı kumulu bulunmakta.

7.    Büyük Menderes Havzası
Aydın ili Didim’de 1 kıyı kumulu bulunmakta.

8.    Küçük Menderes Havzası
Aydın ili Kuşadası’nda 1 ve İzmir ili Selçuk’ta 1 olmak üzere toplam 2 kıyı kumulu bulunmakta.

9.    Gediz Havzası
Toprak haritalarına göre kıyı kumulu yok.

10.    Kuzey Ege Havzası
İzmir ili Dikili’de 1 ile Balıkesir ili Ayvalık’ta 4, Burhaniye’de 1, Edremit 1 ve Çanakkale ili Ayvacık’ta 1, Ezine’de 2 ve Bozcaada’da 1 olmak üzere toplam 11 kıyı kumulu bulunmakta.

11.    Marmara Havzası 
Çanakkale ili Gökçeada’da 4, Eceabat’ta 3, Gelibolu’da 3, Tekirdağ ili Şarköy’de 1, Çorlu’da 1, Kırklareli ili Demirköy’de 3, Vize’de 1, İstanbul ili Çatalca’da 5, Merkez’de 2, Beykoz’da 2, Şile’de 4 ve Kocaeli ili Karamürsel’de 1, Merkez’de 1 olmak üzere toplam 31 kıyı kumulu bulunmakta. 

12.    Meriç-Ergene Havzası
Edirne ili Enez’de 1 kıyı kumulu bulunmakta.

13.    Susurluk Havzası
Balıkesir ili Türkeli adasında 1, Erdek’te 1 ve Bursa ili Karacabey’de 1 olmak üzere toplam 3 kıyı kumulu bulunmakta.

14.    Sakarya Havzası
Kocaeli ili Kandıra’da 3 ve Sakarya ili Karasu’da 1 olmak üzere toplam 4 kıyı kumulu bulunmakta.

15.    Batı Karadeniz Havzası
Zonguldak ili Çaycuma’da 1, Bartın ilinde 2 ve Sinop ili Türkeli’nde 1, Erfelek’te 1, Merkez’de 1 olmak üzere toplam 6 kıyı kumulu bulunmakta.

16.    Kızılırmak Havzası
Samsun ili Bafra’da 2 kıyı kumulu bulunmakta.


17.    Yeşilırmak Havzası
Samsun ili Çarşamba’da 1 kıyı kumulu bulunmakta.

18.    Doğu Karadeniz Havzası
Ordu ili Merkez’de 1, Giresun ili Tirebolu’da 1 ve Rize ili Pazar’da 1 olmak üzere toplam 3 kıyı kumulu bulunmakta.